Vrijdag 3 juni deed ik samen met een kleine groep andere KOPP/KOV een familieopstelling die ik vanuit Met Zonder Ouders had georganiseerd samen met Marlene van Yosenso. Ik vond het een heel bijzondere ervaring en vertel je graag over hoe onze middag eruit zag en hoe ik het heb ervaren. Nog nooit een familieopstelling gedaan, maar wel nieuwsgierig? Lees dan snel verder!
Waarom een workshop familieopstellingen?
Na de eerste Met Zonder Ouders wandeling in april begonnen mijn handen te jeuken om weer iets nieuws te organiseren. Al meerdere keren was ik in aanraking gekomen met familieopstellingen. Zo maakte een van de mensen uit mijn KOPP-netwerk een film over familieopstellingen en las ik een tijd terug met veel interesse het boek De Fontein van Els Steijn. Dit boek is een echte aanrader voor als je meer inzicht in je familiesysteem wilt krijgen. Als KOPP/KOV sta je namelijk vaak niet op de juiste plek in je familiesysteem, waardoor bepaalde (vervelende) patronen zich blijven herhalen. Het boek heeft mij veel nieuwe inzichten gegeven en ik pak het er nog regelmatig bij.
Onze workshop
Terug naar de workshop!
De familieopstelling werd begeleid door Marlene van Yosenso. Marlene ken ik van Instagram. We volgden elkaar al een aantal jaar en ik zag dat Marlene vaker familieopstellingen begeleidde. Ik had een fijn gevoel bij Marlene en na een prettige eerste kennismaking besloten we er samen voor te gaan. Van dit soort dingen krijg ik altijd veel energie. Ik vind het zo waardevol om KOPP/KOV samen te brengen!
De locatie voor de workshop was een prachtige ruimte op een landgoed in Vught (zie afbeelding hieronder). Toen ik aankwam (nadat ik mijn rij-angst onder ogen mocht komen) werd ik al snel helemaal zen. Het zonnetje scheen en het uitzicht was erg mooi. Omdat de groep niet zo groot was deed ik mee als representant. Ik was tenslotte erg benieuwd naar de magie van een familieopstelling. Ik had namelijk nog nooit een familieopstelling gedaan en heb inmiddels toch wel het idee dat dit iets is waar je als KOPP/KOV veel aan kunt hebben.
Even wat achtergrond informatie
Ik zei het hiervoor al; een familieopstelling is bijna iets magisch. Om je wat achtergrond informatie mee te geven heb ik het volgende stukje tekst van de website van Marlene geplukt. Hierin legt zij mooi uit wat een familieopstelling inhoudt en wat het je kan opleveren.
“Het opstellen is een methode uit het systemisch werk waarbij je gaat kijken naar de invloed van mensen en personen op je vraagstuk. Zie het als een soort levende foto van een situatie, waarin onderzocht kan worden hoe het zit met die invloeden, die vaak heel onbewust zijn en toch soms heel aanwezig kunnen zijn. De inzichten, samen met interventies die de opsteller begeleid, kunnen op een dieper niveau een verandering brengen, zoals je meer krachtig voelen, meer acceptatie of mildheid voelen, een keuze kunnen maken, je grenzen beter kunnen voelen en bewaken, etc. Systemisch werk heeft het kenmerk de onbewuste dingen naar boven te laten komen en daardoor lijkt het soms heel wonderlijk wat er gebeurt in zo’n opstelling” (bron: https://yosenso.me/metzonderouders).
Hoe startte onze middag?
Marlene begon de workshop met een stukje voorlezen, daarna volgde een voorstelrondje en deden we een korte meditatie oefening. Vervolgens gingen we aan de slag met de eerste opstelling. Een van de deelnemers bracht een vraag in en de rest van de deelnemers deed mee als representant. Een representant kon staan voor deelnemer zelf, een naaste (bijvoorbeeld moeder of zus) of voor een bepaald gevoel (bijvoorbeeld onveiligheid).
De deelnemer koos – als Marlene het aangaf – een representant voor een bepaalde rol of een bepaald gevoel uit en zette die op een plek binnen (of buiten) de kring met stoelen. Vervolgens werd aan de representant gevraagd hoe die zich voelde op z’n plek. Hierbij was het de kunst om als representant gevoelsmatig te antwoorden. Wat voel je of hoe voel jij je op jouw plek in de opstelling? Deze vraag werd ook gesteld als één van de representanten op een andere plek werd gezet of als er een nieuwe representant in de opstelling bij kwam, aangezien dan de dynamiek weer veranderde.
Sommigen gaven aan dat ze een zwaar gevoel aan de ene kant van hun lichaam voelden, zich niet gezien of benauwd voelden of dat ze een beweging wilde maken (dichterbij of verder weg gaan staan of wilde draaien). Regelmatig werd iets gecheckt bij de deelnemer (de persoon met de vraag en van wie de opstelling werd gedaan). ‘Is dit herkenbaar voor jou wat er nu gebeurd?’ Daarop kon de deelnemer dan weer reflecteren met behulp van Marlene.
De inhoud van de eerste opstelling
We deden in totaal twee opstellingen. Om het aantal woorden in deze blog te beperken licht ik alleen de eerste opstelling toe. Deze opstelling ging voornamelijk over het contact tussen de deelnemer en de ouder, en wat hiervoor nodig was om het aan te gaan. Wat mij vooral is bijgebleven aan deze opstelling is dat het zusje van de deelnemer uiteindelijk een belangrijke factor bleek in de opstelling. De deelnemer had haar zusje nodig in het contact met haar moeder. Het voelde heel prettig als ze haar zusje dichtbij haar had, maar daarvoor was het ook nodig om het over hun jeugd te kunnen hebben. Dat was namelijk nog onbespreekbaar, omdat de deelnemer haar zusje daar niet mee wilde ‘opzadelen’. Wat ik heel intens, maar ook heel mooi vond was dat aan het einde de deelnemer haar eigen plek in de opstelling innam en bepaalde dingen (die Marlene eerst uitsprak) uitsprak naar haar zusje. Door het uit te spreken kom je heel dichtbij je gevoel. Ik denk dat iedereen in de opstelling op dat moment ontzettend meevoelde.
De oefening tussendoor
Na een pauze gingen alle deelnemers in tweetallen aan de slag met een oefening. Dit was een oefening waarbij ze op één a4 hun eigen naam zetten en op de andere de naam van hun ouder. Vervolgens gingen ze op hun eigen naam staan en mochten ze zich uitspreken naar de ouder en de figuurlijke ‘last’ teruggeven (sommigen gebruikten hierbij een kussen). Hierbij nam de andere persoon van het tweetal de plek van de ouder in. Iedereen ervaarde de oefening weer anders. Voor één iemand was de oefening nog een stapje te ver, iemand anders gaf aan moeite te hebben om het echt te voelen en konden wel heel goed gevoel bij hun gevoel. Ik vond het zo dapper dat bijna iedereen deze oefening aandurfde. Ik was denk ik heel emotioneel geworden als ik deze oefening zelf moest doen. Ik vond het overigens ook heel goed dat degene die de oefening niet aandurfde haar eigen grenzen aangaf. Daar zijn we als KOPP/KOV namelijk ook niet altijd goed in …
Hoe kijk ik terug op de middag?
Ik deed mee aan de opstellingen als representant, maar koos er bewust voor om geen vraag in te brengen omdat ik zelf de initiatiefnemer van de workshop was. Ik weet dus nog steeds niet hoe het is om een eigen opstelling te doen. Wel kan ik je vertellen dat een familieopstelling iets heel bijzonders is en dat, ook al is het niet jouw opstelling, er sowieso iets geraakt wordt. Omdat wij de workshop met alleen maar KOPP/KOV deden, zorgde dat voor veel herkenbaarheid en verbondenheid in de opstellingen.
Wat ik lastig vond was om als representant echt vanuit mijn gevoel te antwoorden en te bewegen. Ik ben namelijk meer een denker en vond het lastig om dit uit te schakelen. Ik was stiekem toch iets te veel aan het analyseren denk ik. Misschien had dat ook te maken met het feit dat mijn rol anders was dan de rest van de deelnemers. Ik zou daarom zeker nog eens een familieopstelling overwegen om te kijken of ik dan beter in contact sta met mijn gevoel.
En had ik al gezegd dat ik enorm trots was op iedereen die meedeed aan de workshop?! Het is niet makkelijk om bepaalde dingen aan te kijken, maar toch deden ze het. Ook vond ik het natuurlijk ontzettend leuk om weer wat nieuwe mensen te ontmoeten die mijn platform volgen. Dat blijft bijzonder!
Tot slot
Ik hoop dat je iets aan deze blog hebt gehad. Mocht je eens een familieopstelling overwegen, maar het nog heel spannend vinden, dan kun je natuurlijk eerst gewoon als representant meedoen.
Heb jij al wel eens een familieopstelling gedaan? Zo ja, deel dan jouw ervaringen onder deze blog.