Vraag jij je af waarom vakanties en vrije dagen zoveel van jou vergen als moeder? Dit zijn over het algemeen pittige tijden voor iedere moeder, maar wanneer je een kopp-verleden hebt, heb je er op dit gebied een extra uitdaging bij! Ik zal je uitleggen waarom dit in ieder geval voor mij zo is en wellicht vind je trefpunten die jij ook herkent. Daarvoor moeten we eerst door een stukje geschiedenis heen.
De zomervakantie was voor mij een breekpunt
Tot een jaar of twee geleden had ik telkens zo rond de zomervakantie een breekpunt. Onze kinderen waren toen nog een stuk kleiner (tussen de 2 en de 6 jaar) en ik kwam toen heel erg in conflict met mezelf kunnen geven en ruimte voor mezelf. Voor mij stond mezelf (helemaal) geven, gelijk aan mezelf wegcijferen, het gevoel er niet toe te doen. Een rotgevoel! Dat gevoel kon (en kan) ik niet uitschakelen en is heel overheersend. Interessant om dit eens onder de loep te nemen:
Tijdens mijn jeugd draaide alles binnen ons gezin om het welzijn van mijn moeder (zij leed aan psychoses en depressies). Omdat ik daarmee opgroeide, leerde ik niet mijn eigenbelang en mijn eigen grenzen aanvoelen. Ik leerde hierdoor wel dat anderen altijd belangrijker zijn dan ik zelf.
Mijn eigenbelang is ook waardevol!
Pas toen ik mijn twintigerjaren tegemoet trad, kon ik me hier wat van losmaken en zag ik in dat mijn eigenbelang ook van waarde was. Ik ging op een onbeholpen manier voor mezelf staan. Dat uitte zich in defensief zijn en uitermate hard zijn. Mijn hardheid was toen mijn kwetsbaarheid, hoe tegenstrijdig dat ook mag klinken. Ik was mezelf keihard aan het verdedigen om zo niet nog eens te verdrinken in de belangen van anderen. Ik had die hardheid nodig om uiteindelijk wel op een mildere manier mijn grenzen te leren aanvoelen. Ik moest eerst hard zijn, voordat ik zacht kon zijn. Echter heb ik me tegenover mijn moeder lange tijd schuldig gevoeld, omdat ik me soms ook behoorlijk defensief jegens haar op kon stellen. Deed ik dat niet, dan kon mijn moeder me opslokken en werd ik bedolven door het gevoel niet belangrijk te zijn.
Ik was aan het overleven voor mezelf
Het schuldgevoel wakkerde verantwoordelijkheidsgevoel aan. Schuldgevoel en verantwoordelijkheidsgevoel zijn een perfecte voedingsbodem voor een loyaliteitsconflict. Dat was dan ook precies wat ik aan het doorworstelen was. Het was dus nogal wat waarmee ik de strijd aan ging. Een ingewikkeld en intens proces. Ook een pijnlijke en verdrietige, al was daar in the heat of the moment geen ruimte voor.
Wederom was ik aan het overleven, alleen deze keer niet voor een ander, maar voor mezelf. Een proces dat ik aan moest gaan, wilde ik ooit op een gezonde manier verder willen ontwikkelen en groeien. Dat is dan ook de reden dat ik me hedendaags niet meer schuldig voel voor wat betreft dit pad. Het moest! Al was het ontzettend schrijnend dat dat zo hard moest. Dat doet me nog steeds verdriet. Omdat ik, maar ook mijn moeder, gewoon milder verdienden. Puntje bij paaltje, kozen we beiden niet voor deze pijnlijke situatie en moesten we beiden roeien met de riemen die we toen voorhanden hadden. Eigenlijk alleen maar verliezers. Ja, dat doet pijn en dat is voor mij ook een pijn die nog steeds actueel is.
Mijn moeder wilde zo graag een moeder voor me zijn
Toch lukte het me na verloop van tijd steeds meer handigheid te vergaren in mijn manier van grenzen aanvoelen en aangeven. Het fijne was ook dat het me lukte om mijn moeder dit uit te leggen. Ze begreep het wel, al vond zij het heel erg moeilijk zich neer te leggen bij de ruimte die ik nodig had en dat zij niet altijd toegang had tot mijn leven wanneer zij dit zo graag wilde. Voor mijn eigen welzijn moest ik dit soms afschermen, zodat ik kon ontdekken wie ik was en wat voor mij belangrijk was.
Zij wilde een goede moeder voor me zijn en al bedoelde ze dat nog zo goed, ze kon hierdoor ook enorm verstikkend, benauwend en claimend naar mij zijn. Als ik hier in mee zou blijven gaan, dan zou mijn schuld- en verantwoordelijkheidsgevoel steeds getriggerd worden en zou ik blijven dralen in dat loyaliteitsconflict. Dat doorzag ik en dus kon ik voet bij stuk houden. En ja, dat ging soms nog steeds behoorlijk lomp, maar ik was nog lerende. Ik kan mezelf dat daarom niet (meer) verwijten. Al doet het me wel verdriet dat het zo moest.
Mijn moeder stierf een zelfverkozen dood
Op het moment dat ik steeds meer vanuit mezelf toenadering naar mijn moeder kon zoeken, juist omdat ik mijn grenzen aan kon geven, stapte zij uit het leven! Bam! Ik had mijn jeugd nog niet verwerkt of ik kreeg gewoon een geschiedenis van 26 jaar op mijn bordje gesmeten. Ik was 26 jaar toen mijn moeder een zelfverkozen dood stierf. Alleen nu kon ik het écht alleen uitzoeken! Alsof ik werd gestraft voor het feit dat ik eindelijk met wat meer beleid mijn grenzen aan kon voelen, aan kon geven en voor mezelf kon gaan staan. Het lukte me steeds meer om vanuit een fijne balans in contact met mijn moeder te blijven. Zoetjes aan kwam die nummer één positie voor mijzelf in beeld. In één klap werd dat allemaal weer onderuit geveegd en voelde ik me schuldig voor die belangrijke stappen die ik aan het maken was.
Gelukkig had ik voor het overlijden van mijn moeder een belangrijk aspect van mijn schuldgevoel al uitgewerkt. Ik denk echt dat dit me na haar dood een enorme worsteling in schuldgevoel heeft bespaard, dat had ik grotendeels tijdens haar leven al doorlopen. Al was ik na haar dood echt nog wel een tijd boos en rancuneus. En ja, ik heb me ook schuldig gevoeld. Maar al voor haar dood had ik de betekenis van dat schuldgevoel ontrafeld. En dat wat ik had geleerd, kon ik niet meer ongedaan maken en het gold in deze fase nog steeds, misschien nog wel meer! Daarom kon ik dat schuldgevoel al vrij snel laten voor wat het was.
Mijn schuldgevoel was de toegang tot mijn gevoel
Ik stopte het niet weg, want mijn schuldgevoel was ook een uiting van mijn onmacht. En onmacht geeft toegang tot verdriet. Als ik verdrietig was, kon ik mijn moeder missen. Kon ik het gemis toelaten. En dat lucht op, dat werkt helend. Dat deed eer aan wat ik met mijn moeder had en hoe gek dat ook klinkt, dat was fijn. Gevoel toelaten was lange tijd ook een hele worsteling. (Dat is een onderwerp voor een volgend blog)
Al werd dit belangrijke proces natuurlijk onderbroken door het overlijden van mijn moeder, het was niet het einde van dit proces. Het kreeg er zelfs een pijnlijke verdieping bij, want ik moest nog meer gaan staan voor dát wat belangrijk was voor mij! Ik leerde in korte periode heel veel over mezelf. Ik ging mijn overlevingsstrategieën steeds meer begrijpen en doorzien. Dat hielp en maakte het makkelijker voor mij om mijn gevoel toe te laten en mezelf die nummer 1 positie toe te laten.
Er kwam ruimte voor mijn moedergevoelens
Toen me dat gelukt was, was een logisch gevolg dat er ook weer ruimte vrij kwam voor andere dingen. Moedergevoelens bijvoorbeeld! En dan komen we aan bij het antwoord op de vraag waarmee ik dit blog begon; ‘’Vraag jij je af waarom vakanties en vrije dagen zoveel van jou vergen als moeder?’’
Natuurlijk had ik voordat ik moeder werd de nodige onzekerheden en twijfels. Maar ik had er vertrouwen in en durfde dit aan met mijn wederhelft. Samen zouden wij dit avontuur aankunnen! Op mijn dertigste werd ik voor het eerst moeder. Dat nam de volgende worsteling met zich mee: Nou wist ik eindelijk hoe ik mezelf op nummer 1 moest zetten en nu moest ik deze plek weer afstaan. Of deze in ieder geval delen. Hoe moest ik dat doen, zonder dat dit ten kostte ging van mezelf?
De liefde voor mijn kinderen is onvoorwaardelijk
Dat is exact waarom het zo moeilijk is om mijn eigen ruimte op te offeren of te delen, omdat dan die radartjes gaan draaien en ik de neiging heb om mijn eigenbelang te verdedigen. Want wanneer mijn kinderen een beroep op mij doen, van welke aard dan ook, dan zal ik een stukje van mij zelf moeten geven en/ of inleveren. Juist op de momenten dat ik net even iets anders had bedacht, zelf ergens mee bezig was of op vrije dagen en vakanties is dit een extra grote uitdaging, want dan wordt dit aspect enorm getriggerd! Dat klinkt heel onaardig en heel onnatuurlijk. Dat is dan ook waarom ik het zo moeilijk vind om dit gevoel te aanvaarden. Want de liefde voor mijn kinderen is onvoorwaardelijk en het doet me pijn dat ik niet op natuurlijke wijze op kan gaan in die onvoorwaardelijkheid en ik me continu gewaar ben van die radartjes en me daardoor opgejaagd voel.
Gevoel heb je niet in de hand en is nooit verkeerd
Het scheelt enorm dat ik begrijp waar mijn onrustige gevoel vandaan komt. Dat maakt het iets makkelijker te accepteren dat dit bij mij niet op natuurlijke wijze gaat. Al blijf ik dat wel verdrietig vinden. Ik zou het zo graag anders willen en anders willen voelen. Gevoel heb je niet in de hand en gevoel is nooit verkeerd. Die gedachte geeft rust. Het helpt ook me te realiseren dat dit een restverschijnsel is van mijn overlevingsmechanisme. Zonder dit systeem zou ik niet zijn waar ik nu ben. Als ik er zo naar kijk, kan ik het in zachtheid ontvangen in plaats vanuit weerstand en het te bestrijden.
Inmiddels heb ik een hele fijne balans gevonden om tegemoet te komen aan de drang naar eigen ruimte. Maar ook hoe om te gaan met het beroep wat iedere dag op mij wordt gedaan als moeder. De eerste stap is begrijpen waarom je voelt wat je voelt, daar berusting in vinden en in het reine komen met het feit dat het zo is. Stap twee is je kennis in gaan zetten. Daarover in een volgend blog meer!
