Deze vraag heeft me lang achtervolgt. Ik ben halverwege de 30 en ben voortdurend aan het nadenken over het krijgen van kinderen. Ik geniet van mijn vrijheid en haal voor mijn gevoel nog steeds dingen in. Wil ik er dan wel zo veel verantwoordelijkheid bij? Maar nog veel belangrijker: hoe ga ik het wel goed doen voor een kind? Hoe voorkom ik dat ik een kind iets opleg wat eigenlijk mijn eigen proces is? En, kan ik alle confrontaties en onzekerheden, die het met zich meebrengt, aan?
Ik ben opgegroeid in een gezin met een forse psychiatrie. Mijn ouders zijn verstandelijk beperkt, mijn vader heeft een autismespectrumstoornis en mijn moeder een complexe posttraumatische stressstoornis (CPTSS) met dissociatie, depressie en vermoedelijk een persoonlijkheidsstoornis. Ook mijn broertje is beperkt en heeft een waslijst aan classificaties. Zelf ben ik er ook niet zonder kleerscheuren vanaf gekomen en ook ik heb een label: CPTSS. Mijn ouders weten dat echter helemaal niet. Zeker mijn moeder zou het totaal niet begrijpen en het zien als een aanval op haar. Ik heb toch niet een jeugd als de hare gehad? En zij heeft toch zo haar best gedaan! Ja, ze heeft wel opgenomen gezeten en het was heel moeilijk met mijn broertje maar ik mag niet klagen. Het kon allemaal veel erger…… als ik had meegemaakt wat zij moest meemaken dan piepte ik wel anders.
Dit heeft ze natuurlijk allemaal (nog) niet letterlijk zo gezegd. Maar als je ooit ook maar een heel klein beetje hintte naar iets wat anders had gekund werd je al met de grond gelijk gemaakt. Dus ik kan haar dit inmiddels horen zeggen als ik zou vertellen dat ik nog altijd last van mijn jeugd heb en hun gedrag nu. Ik heb erg lang geloofd dat ik me aanstelde en dat ik het slechte kind was. Zelfs nu nog knaagt het soms weer. Gelukkig weet ik inmiddels dat dat een verinnerlijkte stem is naar aanleiding van mijn jeugd en dat het niet ‘de waarheid’ is. Dat ik lief voor mezelf mag zijn en waardevol ben. Dat ik kan, en mag, kiezen om die nare stem niet te geloven en weet dat al die dingen die me overkomen zijn, en die zij me aandeed, NOOIT hadden mogen gebeuren. Ook al zien zij, en met name mijn moeder, het niet zo. Echte problemen, echte narigheid, kent alleen zij.
In mijn jeugd heb ik overtuigingen gehad waar ik nu heel anders naar kijk. Ik stond bijvoorbeeld lange tijd vierkant achter mijn moeder en haar slachtofferschap. Ik moest voor haar zorgen en ik zou haar laten zien hoe geweldig ze was. Misschien heb ik zelfs wel gedacht dat ik haar kon ‘fixen’ en ik haar dan waardig zou zijn. Ik was 100% loyaal aan haar en toch deed ik het nooit goed. Tussen haar en mijn vader waren veel ruzies en het lag altijd aan hem. Ik verweet mijn vader dat ook. Hij was egoïstisch en hield totaal geen rekening met haar. Hoe verder ik kwam in de puberteit, hoe meer ruzies ik zelf met haar kreeg. Aanvankelijk dacht ik nog vaak dat ook ik egoïstisch was en dat ik een enorm slecht kind was. Maar vanaf een jaar of 15 werd me duidelijk dat niet alles wat zij beweerde waar was en dat het niet altijd maar aan de ander lag. Ook zag ik steeds vaker dat mijn vader het gewoon niet goed kon doen.
Ik ben erg jong het huis uit gegaan en heb sinds die tijd, in de natuurlijke maar ook de therapeutische processen die volgden, hard gewerkt aan mezelf en het omgaan met mijn familie. Geleidelijk aan begon ik zaken beter te snappen en te verwerken. Het stopt echter niet hoe zij zijn en doen, en ik heb de indruk dat zij nooit dat inzicht kunnen gaan krijgen door hun beperkingen. Dit doet nog regelmatig pijn, maakt me boos en geeft me weer nieuwe uitdagingen waar ik veel hoofdpijn van krijg. Ook blijven nieuwe inzichten komen en kan ik zaken soms net weer anders zien. Ik blijf zoeken naar ‘rust’ en dat ‘het klaar is’ maar ik weet eigenlijk wel dat dat niet gaat komen want ik blijf er aan blootgesteld worden (omdat ik het contact niet volledig verbreek omwille van mijn broertje).
Ik geloof heilig in een leven lang ontwikkelen. De pijn die ik vroeger voelde is lang zo sterk niet meer en de last die ik vroeger droeg is ook een stuk minder doordat ik veel meer eigen regie heb en mijn grenzen trek. Vroeger kon ik niet geloven dat dat kon maar het gaat echt beter met me. Tegelijkertijd blijft het me puzzelen: hoe weet ik dat ik voldoende geleerd heb? Mijn moeder haatte haar moeder, ze haatte hoe denigrerend ze was naar haar en haar maar niet beschermde of geloofde. Hoewel mij hele andere dingen zijn overkomen dan mijn moeder, is het qua strekking, en wat ik haar kwalijk neem, eigenlijk gelijk. Dat is dus precies wat ik niet wil herhalen.
Tussen weten en voelen zit een groot verschil. Mijn ontwikkeling was aanvankelijk vooral in het weten en pas veel later volgde het gevoel. Maar ook gevoelsmatig kwam het dus! Het vertrouwen wat ik inmiddels heb ontwikkeld, de patronen die ik al heb doorbroken en de zelfreflectie die ik durf aan te gaan, sterken me in de gedachte dat ik haar niet ben en haar patronen op zo veel vlakken al niet herhaald heb. Hoewel ik er nog steeds niet helemaal uit ben in bredere zin rondom kinderen, kan ik wel zeggen dat ik weet en voel, dat het mogelijk is om de geschiedenis te doorbreken. Alleen al door de bereidheid daar bij stil te staan en dat ook te blijven doen voorkomt het denk ik of maakt dat je het tijdig opspoort en er aan werkt. Ik hoop dat dit je meegeeft: het is moeilijk maar we kunnen het! We hebben immers al zo veel moeilijks doorstaan.