Afgelopen zaterdag 2 november was het zover, ik ging voor het eerst naar de Kind van Dag van stichting Labyrint in Perspectief. Uiteraard was ik wel een beetje gespannen van te voren. De locatie was een school in Amersfoort en dus niet al te ver weg voor mij – helemaal prima! Bij binnenkomst meldde ik me aan en plakte ik op mijn trui een sticker met mijn naam. Na wat thee- en koffieleuten werd ons het programma verteld en begonnen we met een interactieve lezing van Kassandra Goddijn over trauma – het thema van deze dag.
KOPP-symptomen
Ik vond het interessant dat het thema van dit jaar ’trauma’ was, vooral omdat ik denk dat het opgroeien met psychisch zieke / verslaafde ouders nog nauwelijks zo wordt beschouwd. Kassandra Goddijn – zelf ook KOPP en al jaren KOPP coach – begon haar lezing met te delen dat ze erg zenuwachtig was hiervoor: klotsende oksels, knikkende knieën, haar lichaam was in een staat van paraatheid. Deze staat van ‘altijd alert zijn’ en ‘aan staan’ komt namelijk veel voor bij KOPP/KOV kinderen. Maar van welke symptomen hebben ‘wij’ nog meer last? Een hele lijst werd gepresenteerd; schuldgevoelens, eindeloos verantwoordelijkheidsgevoel, moeilijk grenzen kunnen stellen, moeite in de sociale omgeving / intieme relaties, fysieke klachten en zo waren er nog een aantal. Dit leverde bij mij – en ik denk bij de rest ook – meteen weer een berg herkenning op; ‘hey, het gaat over mij!’.
Een complex trauma
We mogen en zouden de gevolgen van het oproeien met een psychisch zieke of verslaafde ouder wel een trauma mogen noemen. Kassandra noemde het een complex trauma en gaf het de naam ‘KOPP-trauma’. Dit bestaat uit een onveilige hechting (hechtingstrauma) en chronische stress in het systeem (ontwikkelingstrauma). Hechting is de affectieve duurzame band tussen kind en opvoeder, en is een belangrijke basis voor bijvoorbeeld het zelfvertrouwen en de veerkracht van het kind. Als je meer over hechting en verschillende hechtingsstijlen wilt weten, lees dan hier verder: https://www.nji.nl/Hechting-en-hechtingsproblemen-Probleemschets-Definitie.
Maar goed nog even door op ’trauma’, want hoe zit dat nou precies? Kassandra, die inmiddels veel over trauma heeft gelezen, benadrukte nog even dat trauma iets is wat in je lichaam zit. Verder ontstaat een psychotrauma niet uit de gebeurtenis op zich, maar uit het fysiek niet ontladen van de door de gebeurtenis opgeroepen stress. Stel dat jij vroeger je moeder in een crisissituatie zag, maar na deze gebeurtenis gewoon weer naar school ging alsof er niets gebeurd was, dan raak je deze spanning dus niet kwijt en bouwt dit zich op in je lichaam. Het boek ‘Traumasporen’ van trauma-expert Prof. Dr. Bessel van der Kolk werd genoemd als een boek dat veel inzicht geeft over trauma’s. Het boek staat inmiddels hoog op mijn wensenlijstje en zal ik binnenkort gaan bestellen. Wil je dit boek ook bezitten en ‘Met zonder ouders’ een klein beetje steunen? Bestel ‘m dan via de link hieronder. 🙂
Begeleiding en hulpverlening
Je kunt op veel manieren hulp/ondersteuning zoeken voor je KOPP/KOV problematiek en dit zette mij aan het denken. Zo stond er o.a. op de lijst: praktijkondersteuner, coach, vrijgevestigde psycholoog, of een KOPP-coach. Maar ook bijvoorbeeld een trauma- of lichaamsgerichte therapeut, of een haptonoom. Zelf had ik het eigenlijk nog nooit zo gezocht bij therapieën die zich focussen op je lichaam of op trauma. Maar wie weet is dit wel veel effectiever? Tot nu toe heb ikzelf dan ook niet veel succes gehad met therapie omdat het zich niet focuste op de traumatische ervaringen uit mijn jeugd. In de therapieën werd – weinig succesvol – gewerkt om mijn sociale angst te verminderen of mijn depressieve gedachten. Dusver werd het onderliggende – en naar mijn idee het meest belangrijke – niet behandeld. Niet omdat ik dat niet wilde, maar ik denk puur vanuit onwetendheid bij hulpverleners over wat te doen met KOPP/KOV.
Vervolgens ging het in de zaal een tijdje over de traumabehandelingstherapie EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing). De één gaf aan dat het haar enorm goed had geholpen, maar dat dit ook was te danken aan eerder therapieën die ze volgde, die voor haar een goede basis legde om EMDR te volgen. Ook werd er besproken dat EMDR vaak wordt toegepast bij een ‘shocktrauma’ (een eenmalige traumatische gebeurtenis), en het dus niet altijd effectief is bij KOPP/KOV, omdat dit niet toe te schrijven is aan één gebeurtenis. Gekeken zou moeten worden hoe dit wél beter toepasbaar kan zijn voor KOPP/KOV.
De jongerenworkshop
Na de lunch startten de verschillende workshops. Zo kon je o.a. deelnemen aan een gespreksgroep, wandelen in de natuur, creatief bezig zijn, zingen of familieopstellingen maken. Ik nam deel aan de jongerenworkshop omdat ik deze, met nog een aantal andere meiden, in het het leven had geroepen. Labyrint in Perspectief wil namelijk meer gaan inspelen op jongeren (18 – 30) omdat zij de stichting nog niet altijd kunnen vinden. Daarnaast is het toch een andere generatie en wilden wij op deze andere behoeften en interesses aansluiten. De workshop stelde een café voor waarin in groepjes over een aantal onderwerpen werd gepraat; loyaliteit, jouw rol in het gezin en werk/relaties. Uiteraard praatten wij onder het genot van wat te drinken en te eten, het was tenslotte een café. 😉 Na aan leuk informeel voorstelrondje deden we per groepje een kort spelletje om het ijs te breken en begonnen we vervolgens over het desbetreffende thema te praten.
Ik wist niet zo goed wat ik kon verwachten en als ’tafeldame’ had ik de rol het gesprek te faciliteren. Toch bleek het niet lastig om de gesprekken op gang te krijgen. Mensen deelden al snel persoonlijke dingen over zichzelf. Wanneer je weet dat met andere KOPP/KOV bent sla je de ‘small-talk’ volledig over. Zo hadden we het aan mijn tafel bijvoorbeeld over het weinige zelfvertrouwen in ons werk: ‘ik kan dit vast niet’ en dat we daarom maar veiliger onder ons niveau gaan werken.
Ondanks de soms zware lading van de gesprekken konden we er toch op een luchtige manier over praten. De sfeer vond ik persoonlijk ook heel fijn. Het voelde vertrouwd, er werd niet geoordeeld en iedereen was geinteresseerd in de ander en stelde vragen over zijn of haar situatie. Uiteraard vonden we weer veel herkenning in elkaars verhalen. Aan het einde van de workshop had je met iedereen gepraat en ik voelde meteen een warme en fijne band met de rest.
Conclusie
Na de workshops was er weer tijd voor koffie en thee. Ik moet zeggen, ik was he-le-maal ‘leeg’ van al het praten. Ik denk eigenlijk niet dat ik de enige was die zich zo voelde na de workshops, het was een lange dag met veel stof tot nadenken en vele gesprekjes met mensen. Toch werd nog even kort per workshop gepresenteerd wat ze hadden gedaan en daarna werd de dag afgesloten. Voor de één was de dag emotioneler dan voor de ander. Misschien vielen voor sommigen de puzzelstukjes ineens allemaal samen, misschien voor een ander nog niet. Ondanks dat we soortgelijke dingen meemaken, gaan we hier vervolgens allemaal verschillend mee om. Allen zitten we in een proces om onszelf beter te begrijpen, of hoe Kassandra het zei: ‘om ons eigen kompas te ontwikkelen’. Van ‘wat is goed voor anderen’ naar ‘wat is goed voor mij’. Deze boodschap nam ik zeker weer mee naar huis.
Volgend jaar ben ik weer van de partij! Zie ik je dan?