In mijn eerdere blogs schreef ik over mijn opvoeding en ervaringen als KOPP/KOV kind van een vader met een diagnose en een moeder met psychische problemen zonder diagnose.
Mijn vader
Terugkijkend op mijn jonge jaren thuis, voor dat mijn ouders gingen scheiden heb ik als kind niets vreemd gemerkt aan het gedrag van mijn vader. Hij was een einzelgänger, iemand die zijn eigen weg ging, maar ik kan me niets herinneren aan hem wat vreemd of opmerkelijk was. Mijn vader bracht me jarenlang elke dag met de fiets naar school die heel wat kilometers van onze woonplek af lag. Een auto hadden we niet. Een enkele rit was toch echt 10 kilometer fietsen. Hij deed dit twee keer per dag, om me te brengen en weer op te halen. Mijn vader was afgekeurd van werk en had daardoor tijd om me te brengen. Heel nobel van hem, maar ik zou er niet aan moeten denken. Het paste wel een beetje bij de visie van mijn ouders. Niet het gebruikelijke pad kiezen, maar eigen koers varen. In hun denken en doen waren ze redelijk zwart of wit. Daar tussenin zat weinig tot niets. En er waren veel do’s en don’ts.
Ik wilde later graag schrijfster worden en in de weekenden “boeken” schrijven. Mijn vader dacht met me mee hoe ik dat het beste kon doen. Hij deed niet veel en zei ook amper wat, maar hij zat naast me en was er. Niet dat ik toen ook echt onderwerpen had om over te schrijven. Tot die tijd was er naar mijn idee niets op zijn gedrag aan te merken. Tenminste in mijn ogen, gezien vanuit een kind. Dat het tussen mijn ouders onderling niet goed ging merkte ik daarentegen wel. Er was steeds meer ruzie en weinig plezier onderling. De een kon niet afstemmen op de ander en de ander kon niet meer. De max aan opvoedmogelijkheden en partnerschap waren bereikt. Terugkijkend zie ik twee mensen die beide eigenlijk niet de mogelijkheid hadden om kinderen op te voeden. De intenties waren goed bedoeld, maar de mogelijkheden en competenties die ouders nodig hebben om kinderen op te voeden waren amper tot niet aanwezig.
Gesloten afdeling PAAZ
Op achtjarige leeftijd zijn mijn ouders uit elkaar gegaan. Ik ging bij mijn moeder wonen en mijn vader ging alleen een dorp verderop wonen. Een omgangsregeling was er niet. In de weekenden bezocht ik mijn vader, dan ging ik zelf op de fiets naar hem toe. In de loop van de tijd ging het steeds slechter met hem. Hij dronk stevig en verwaarloosde zichzelf en zijn omgeving. Uiteindelijk volgde een opname.
Ik kan me nog herinneren dat ik hem als negenjarige op ging zoeken op de PAAZ afdeling. Mijn moeder bracht me en ik ging alleen bij mijn vader op bezoek. Daar zat ik dan met mijn rapport, ik wilde hem laten zien dat het goed me ging en dat hij trots op me kon zijn. Bij het naar huis gaan werd de deur achter hem gesloten. Hij zat op de gesloten afdeling. Niemand heeft me ooit uitgelegd waarom hij daar zat, ook mijn moeder gaf me geen uitleg of vroeg me na afloop hoe ik het ervaren had. In mijn ogen was het zo, dat wanneer het niet goed gaat met je vader, je hem opzoekt en zorgt dat hij zich prettig voelt. Dat hij er lag omdat hij een gevaar voor zichzelf of voor een ander was, daar kwam ik pas vele jaren later achter.
Comorbiditeit
Nadat mijn vader bij de PAAZ werd ontslagen ging hij terug naar zijn huis. Ik bezocht hem weer in de weekenden. Dat de koelkast voornamelijk gevuld was met bier, was in mijn ogen normaal. Hij dronk wel eens een biertje, maar echt dronken heb hem nooit gezien.
Op de momenten dat hij alleen was, bleek hij van kroeg naar kroeg te hoppen en veel geld te verspillen aan gokautomaten.
Nazorg van het RIAGG wilde hij niet. Ook in deze tijd heb ik nooit iets geks gemerkt aan het gedrag van mijn vader. Buiten dat het een stille man was die niet veel zei. In mijn ogen was dit “normaal’. Hij was vriendelijk, ik kreeg zakgeld van hem, maar verder was er geen emotionele band of betrokkenheid vanuit zijn kant. Voor zichzelf zorgen deed hij niet. Het leek alsof het leven hem overkwam en hij er geen invloed op had.
Afwezigheid
Rond mijn elfde wilde ik op paardrijles, mijn vader bracht me. In begin ging ik samen met een vriendinnetje op les. Mijn vader bracht ons dan. Als snel ging zij over naar een andere lesdag. Nu terugkijkend begrijp ik wel waarom… Ook bij het paardrijden dronk mijn vader een pilsje, maar hij reed gewoon en ik merkte niets geks aan zijn gedrag.
Op emotioneel vlak was hij totaal afwezig. Hij heeft nooit gevraagd hoe het met mij ging, wat ik wilde worden en wat ik nodig had. Ik moet zeggen nu ik sinds het overlijden zijn kant van de familie heb leren kennen ik begrijp dat het geen praters zijn.
Weinig geld
Mijn ouders hadden het niet breed, mijn vader is op jonge leeftijd afgekeurd en mijn moeder had een baan in een winkel. Na de scheiding verloor ze haar baan en had ze een uitkering. In die tijd kreeg ik wat zakgeld en mijn vader betaalde de paardrijlessen, maar voor de rest heb ik altijd moeten werken voor de dingen die ik graag wilde hebben of doen. Dat heeft er voor gezorgd dat ik op jonge leeftijd al vroeg keuzes moest maken. Maar ik heb er ook veerkracht door ontwikkeld en ben een doorzetter geworden. Als ik iets wilde ging ik er voor werken en was ik er zuinig op. Ik kocht niet zomaar iets, zelfs op die leeftijd werd er echt goed over nagedacht.
Zelfgekozen dood
In de jaren waarin ik opgroeide dreigde mijn vader wel eens met de dood of gaf aan dat het voor hem niet meer hoefde. Hij heeft me wel honderd keer verteld waar de polis lag waarin stond wat moest gebeuren wanneer hij dood was. Dat was niet leuk, maar dat was zo. Ik hoorde het aan en ging verder. Van familieleden was er niemand betrokken bij ons gezin. Best eenzaam, maar het was zo. Ik denk dat mensen dachten dat ik het prima bij mijn moeder had en niemand vroeg zich werkelijk af hoe het met me ging. Ik lachte ook altijd en je hoorde mij niet klagen. Niet om de schijn op te houden, maar ik denk dat dat een tweede natuur van mezelf is geworden.
Mijn vader was depressief en had verder heftige psychiatrische problemen met periodes van wanen.
Natuurlijk wist ik zijn diagnose, maar als niemand je verteld wat het inhoudt, hoe moet je dan als kind begrijpen wat dat inhoudt.
In de jaren na mijn pubertijd ben ik nog geregeld bij mijn vader op bezoek gegaan of hij kwam bij mijn gezin op bezoek. De laatste twee jaar van zijn leven begon hij te sukkelen met zijn gezondheid. Ik denk dat het overmatige alcoholmisbruik en het vele roken de nodige schade heeft aangericht.
Het moment waarop het minder begon te gaan was met wanen, hij dacht dat mensen achter hem aan zaten. Hij bleek een blaasontsteking te hebben en de wanen verdwenen. De depressie en eenzaamheid waarin hij meer dan 25 jaar had geleefd begonnen samen met de fysieke achteruitgang op te breken.
Er kwamen steeds meer uitingen waarin hij aangaf een einde aan zijn leven te willen maken. Ik heb veel contact gehad met zijn huisarts, maar die kon niet veel voor hem betekenen, buiten af en toe eens bij hem op bezoek te gaan. Mijn vader was best een complexe man en zorgmijdend. Als je alle risicofactoren bij elkaar optelt is het niet vreemd dat wat hij wilde gebeurd is…
Op zesenzeventig jarige leeftijd heeft mijn vader gekozen om uit het leven te stappen. Iets waar hij al jaren mee rond liep, gebeurde. Vaak wordt er gedacht dat wanneer mensen dreigen, ze het zeker niet zullen doen. Niets is minder waar.
Gesprek forensisch arts
In de zomervakantie kreeg ik een telefoontje van de thuiszorg dat de deur niet open gedaan werd na herhaaldelijk aangebeld te hebben. Daarop werd de politie gebeld om de deur te openen. Van hun kreeg ik uiteindelijk het telefoontje dat hij levenloos was aangetroffen. Mijn wereld stond stil, maar ergens hoopte ik ook dat het zo was. Dat hij zijn rust had en dat het klaar was met de onrust en zorgen in mijn hoofd.
Ik heb geen afscheid kunnen nemen van mijn vader aangezien hij al enkele dagen daarvoor al gestorven bleek te zijn. Hij is helemaal alleen gegaan, zonder gedag te zeggen.
Toen ik bij zijn huis kwam, stonden er 2 politie auto’s en een auto van de forensisch arts. Ter plekke kwam ik er pas achter dat hij er zelf voor gekozen had. Mijn wereld stortte in, ook dit nog. Dat hij op senioren leeftijd was gegaan daar had ik vrede mee, maar dit was nog wel een extra dingetje.
Nadat het onderzoek klaar was heeft de forensisch arts tijd voor me vrij gemaakt en is het gesprek met me aan gegaan. Hij gaf aan dat ik me niet in mijn vader moest verplaatsen. Je kunt niet weten hoe het is om niet meer te willen leven als je deze gevoelens zelf niet hebt. En dat het belangrijk is dat ik mijn vaders keuze respecteer. Dit is wat hij wilde, hij kon niet meer verder.
Dit gesprek heeft mij, samen met het gesprek wat ik later nog met de huisarts van mijn vader heb gehad geholpen in mijn verwerkingsproces.
De reden waarom ik hierover schrijf is omdat het een onderdeel kan zijn van KOPP/KOV kinderen. Dit is helaas ook iets wat sommige van ons mee maken. Weet dat je hier niet alleen in staat en dat het een keuze van de ouder is. Het heeft niets met de liefde voor jou te maken, maar met het feit dat ze niet verder kunnen in dit leven.
Ik koester de mooie momenten samen, ben soms boos, maar voel ook liefde en dankbaarheid. Hij heeft er ook voor gezorgd dat ik er ben. En ik maak er iets moois van. Dat heb ik tot mijn lijfspreuk gemaakt: Ik ben er en ik maak er iets moois van!
Ik wil het niet mooier maken dan het is, maar probeer het beste van mijn leven te maken. Iedere dag weer. Ik haal geluk uit kleine dingen en hoop ook dat jij dat kunt.
(Laura schreef deze blog voor de feestdagen). De feestdagen komen eraan. Dat kunnen momenten zijn van eenzaamheid en je alleen voelen ook al heb je een gezin. Het kan een moment zijn van mensen moeten missen om welke reden dan ook. Weet dat je niet alleen bent en dat je trots mag zijn op jezelf om wat je is overkomen en waar je nu staat in het leven. Een dikke knuffel voor iedereen met een KOPP/KOV achtergrond.
Misschien raakt het thema je, weet dat je ondanks dat het een heftig thema is, je hier niet alleen in staat.
Uit welke dingen haal jij geluk? Wat maakt jouw blij?
Haal je herkenning uit mijn verhaal? Of juist niet?
Dit is hoe ik er tegen aan kijk en dat wil ik met jullie delen.
Liefs
Laura